Hereke Halılarının Özellikleri | Hereke Halı Alanlar

Hereke halıları oldukça sık dokunurlar. Bu sebeple desenleri ayrıntılıdır. Bu halılar “Gördes Düğümü” de denen “Türk Düğümü”yle dokunur ve İran halılarına göre daha dayanıklıdır. Santimetrekareye düşen düğüm sayısı son derece yüksektir.

Hereke halıları yün, yün ipek ve ipek olarak üç çeşittir. Ama çoğunlukla ipekten üretilir. Üretimde kullanılan ipek birinci sınıf olup tamamen doğaldır ve Bursa’dan getirtilmektedir.

Bir Hereke halısı yaklaşık bir yılda dokunmaktadır ve metrekaresinde 1 milyon çift düğüm bulunmaktadır. Bazen halının tamamlanması çok daha uzun süre alabilmektedir. Sıradan bir Anadolu el halısında santimetrekarede 5 düğüm varken Hereke yün halıda 36 düğüm, Hereke ipek halıda ise 100 düğüm bulunmaktadır. Bazı halılarda düğüm sayısı 400’ü geçebilmektedir.

Hereke halısı dünyanın en ince halısıdır. Türk Düğümü de denen çift düğüm tekniği kullanıldığı için aynı zamanda dünyanın en sağlam halılarındandır. Biri ince biri kalın olmak üzere çift atkı takma işlemi uygulanır ve kesim elde yapılır. Bu halılar 0 el yapımıdır ve üretildikleri tezgâhların düzenekleri diğer halı tezgâhlarından farklıdır.

Hereke halısının desenleri son derece özgündür. Saray nakkaşlarının kendilerine has tasarımları dikkat çekicidir. En bilinen Hereke deseni “Yedi Dağın Çiçeği”dir. Ayrıca çiçek motiflerinin yanında hatailer ve rumiler de kullanılmıştır. Başlıca desenler binbir çiçek, kır çiçeği, erik dalı, asmalı lale, Zümrüdü Anka, lalezar, Sultanahmet, polonez, kristal, gülseri, gülendam, makber, kuşlu, Dağıstan, firuze, bahçesaray, badegül, köşk, şölen, Dolmabahçe, buket, Çeşm-i Bülbül, lalezar, karpuzlu ve Kafkas’tır. Toplamda 200’den fazla çiçek motifi kullanılmaktadır. Ayrıca Arapça harflerle yazılmış birtakım yazılara ve hayvan motiflerine de rastlanılabilmektedir.

Bu halılarda her bir motifin anlamı vardır. Örneğin tavus kuşu ruhu, ejderha nefsi, lale sevgi ve barışı, sümbül mutluluğu ve aşkı, yabani gül hasreti, karanfil ise sadakati simgelemektedir.

Hereke halılarında zemin çoğunlukla bordo, lacivert ve kırmızıyken motiflerde sarı, pembe, turuncu ve mavi kullanılmaktadır.

İlk üretilen Hereke halıları sık dokunmamıştır ve genellikle kaba halılardır. Ayrıca ülkenin değişik yerlerinden gelen sanatçılar tarafından tasarlandıkları için farklı yörelerin desenleri kullanılmıştır. Bu halılarda köşeli desenler ve büyük motifler hâkimdir. Hayvan figürleri bulunmamaktadır.

Hereke halısı boyutlarına göre küçük yastık, yastık, seccade, karyola ve kelle gibi değişik isimlerle adlandırılır. Bu halılar sadece yere serilmemekte ayrıca duvara asılarak dekoratif amaçlı olarak da değerlendirilmektedir. İyi korunmuş bir Hereke halısı onlarca yıl boyunca kullanılabilmektedir. Hereke halısını temizlerken özenli olmak gerekmektedir. Halı, beyaz sabun veya Arap sabunu kullanılarak soğuk suyla temizlenmelidir. Farklı kimyasalların kullanılması halının yıpranmasına neden olabilecektir.